انگاره / پارادایم (ش.ش)
پارادایم ها گوناگون هستند: پارادایم معرفتی، پاردایم زیبایشی، فردی، اجتماعی و…:
♣ پارادیم معرفتی، یک سازۀ معرفتی کُنشگر و ناوبرانه است که سرنوشت معرفت های دیگر به آن وابسته است. مانند مکاتب علوم در تعیین منبع، روش، فایده و …
♣ پارادیم زیبایشی، یک سازۀ زیبایشی کنشگر است که سرنوشت داوری های دیگر، به آن وابسته است. مانند مُد، سلیقه، عرف و …
♣ انگاره / پارادایم، الگوی داوری بادوام، شایع و موجه و مورد مراجعه برای رد یا قبول افکار است و شامل الگوهای معرفتی، معرفتی- احساسی و فقط احساسی، الگوهای فکری فردی، گروهی و عمومی می شود. شرط لازم و کافی برای تشکیل یک پاردایم، این است که یک الگوی داوری، مقبول و مورد مراجعه باشد. به دیگر عبارت، هر آن چه رفتار پارادایمی داشته باشد، پارادایم است.
♣ رفتار پارادایمی عبارت است از: در چمبره گرفتن داوری های معرفتی و زیبایشی، توسط یک الگو برای یک مدت طولانی. پس هر آنچه بتواند مجموعه ای از داوری های ادراکی یک فرد یا جامعه را در چمبرۀ خود بگیرد و مدت ها پایدار بماند، پارادایم است. پارادایم های غیر ارتکازی، متکی به رفتار ادراکی و علمی فرد و جامعه هستند: اینکه ایشان چیزی را پارادایم قرار دهند یا نه.
♦ در نظریه رجاء، مفهوم پاردایم بسیار عام و مصادیق آن بسیار است. => این مقاله را بخوانید.
جستارهای وابسته