فطرت (ش.ش/رسا.ش/فر.ش) گونه ای شدن است و این است که برای عالمان کشف شود که مفهومی عرفی، که نزد مرد در خیابان بوده، قیمتی تر و ارزشمندتر از مفهوم علومی‏ ای بوده که آن ها کشف کرده اند (یا بگو در نهایت مفهوم علومی،‏ سر از مفهوم عرفی در آوَرَد) این اتفاق در اصطلاح ما  «فطرت» نام دارد. (تمدن و فطرت، دو اصطلاح معرفت شناختی ­اند)

تحول پیرایشی (ش.ش) اگر بفهمیم برخی جزئیات یک مفهوم علومی، زاید بوده و آن مفهوم را – برای تضاهی بیشتر با مصداق- از آن جزئیات بپیراییم، تحول پیرایشی رخ داده است.

۱٫مانند این که مثلاً بفهمیم  «فرشته» بطور مستقل از خداوند، در عوالم موثر نیست (بعد از آنکه باور داشتیم در تقدیرات عالم موثر مستقل است) در اینجا ضلع استقلال در تاثیر در تصور علومی از مفهوم فرشته، پیراسته و زدوده می شود.

۲.همچنین وقتی تصدیق کنیم  انرژی گرمایی و جنبشی در نهاد و نهان و بررسی ذره ای یکی هستند (تحول تقلیلی) قیود تمایز در تعریف این دو انرژی، دچار  پیراستگی می شود.

۳٫تحول پیرایشی لزوماً کلان و ماکروسکپی نیست. مثلاً وقتی فیلسوف معتقد به اصالت وجود شود (بعد از آنکه معتقد به اصالت ماهیت بود) پاره ای جزییات که حاکی از تأصل ماهیت است از مفهوم علومی ماهیت، زدوده می شود. همچنین اگر معتقد شود که هیولا یک انتزاع برساخته اما کارآمد است (حظ از وجود ندارد)  احیاناً فهم او از ماهیت لیسیده یا ماده ی یک ماهیت،  پیراسته می شود.

• پیراسته شدن یک تصور علومی‏، به کمال یافتن آن کمک می رساند، اما این مطلب کلیت ندارد.  یادآور می شود که اقسام تحول، به شدت بطور ذره ای درهم تنیده اند و ملاحظات تحول در هر یک نافی دیگر تحول نیست. گاهی چندین تحول در یک مفهوم (یا یک مجموعه مفاهیم) با هم رخ  می دهد.  شاید بتوان گفت همواره در تحول پیرایشی، بطور ذره بینی (میکروسکپی)  تحول به نقیض  نیز وجود دارد. مفاهیمی که در علوم منزوی بسر می برند، اساساً بیشتر در معرض انواع تحول قرار دارند، از جمله همین نوع از تحول. گاهی ممکن است عالمان، این تحول را به عنوان «توهم زدایی» هم گزارش کنند (مثلاً در صورتی که جزییات زیادی از مفهوم علومی پیراسته شود).

اگر علوم انسانی اسلامی تولید شود پیراستگی های زیادی در علوم موجود (که تأصل اسلامی ندارد) رخ خواهد داد.

آیا مثال هایی برای این قسم تحول سراغ دارید؟