دسته: فرهنگ اصطلاحات معرفت شناسی
1. حسّ مشترک (ش.ش / انسان شناسی / فر.ش) قوّه ای است از قوای باطنی انسان که ادراکات متکثّر را به نحوی معنادار، انسجام می بخشد. این قوّه، ادراکاتی که از چند مجرای شناختی، فرآهم می آیند را نزد نفس مُدرِک پیوند می دهد و نفس آن را در...
بسیاری از ارتکازات، در ذهن دانشمندان وجود دارد که به طور ناخوداگاه مقبول هستند؛ امّا نمی توان آن ها را نظریّه دانست. از جمله مقبولات ارتکازی یا دیدگاه های خُفته. مثلاً پیش تر، دانشمندان، مبتلا به این اصل موضوع مبدَّل بودند که «اگر اشیاء سنگین و سبک با هم...
عقلانیت ایمانی یعنی هماهنگ بودن یک امر با اصول موضوعۀ عقل (بدیهیّات و فطریّاتِ عقل عملی و نظری) و اسلام (متن دین، باورها، ایمان و تجارب دینی) ⇐ عقلانیت ایمانی به عبارت عام تر، عقلانیّت عبارت است از اینکه: یک رفتار، دیدگاه، توصیه، راهکار و… مورد تأیید...
نوفهمی (ش.ش / خلاقیت) تحولی در جهان ذهن و علم است که باعث می شود اندیشه ای نوین، در ذهن یا ذهن جمعی عالمان شکل گیرد. نوفهمی در حوزه خلاقیت و فلسفه علم مورد بررسی قرار می گیرد. ♣ جستارهای وابسته ♠مرز دانش ♠ اقسام تحول فهم ♠...
نظریۀ ذره ای کهکشان سانی بودن علم (خلاصه) بسم الله الرحمن الرحیم نظریۀ ذره ای – کهکشانی بودن علم (به انگلیسی: The Galaxy-like & Partial match, Epistemological theory) به دیدگاهی است است در حوزه فلسفۀ علم و «کل دستآوردهای علمی بشر را یکپارچه و در تعامل با هم در...
علوم نارس / نیمه کاره (ش.ش / علم شناسی) عبارت اند از همۀ علومی که در کهکشان علومی بشر و دانشسراها و کتابخانه ها وجود دارند، اما علی رغم ضرورت تعامل علم ساختی با سپهر معرفت اسلامی، چنین تعاملی را نداشته اند. علوم انسانی موجود در جهان و نیز...