دانش ریزوماتیک یا داده­ های جانبی عبارت است از دانش و اطلاعات جانبی ما «دربارۀ امور پیوسته و متعامل با فهم یک پدیده» مشروط به اینکه بتواند به فهم بهتر آن پدیده و جغرافیای وجودی، ماهوی و تاریخی آن کمک کند. دانش ریزوماتیک، پیوسته در حال افزایش است.

 داده های جانبی، به تحول فهم و فهم بهتر منجر میشود.( نگا. اقسام تحول فهم ) این داده ها در پرتو علوم میان رشته ای و انبوه سازی علم، به خود بدنه مفهوم علومی جذب هضم می شوند و پس از مدتی دیگر پیرامونی قلمداد نمی شوند.

 مثلاً:  اطلاعات ژنتیک در تبیین مشابهت های یک نسل در مبحث ” مردم شناسی”، ممکن است سالها اطلاعات رزوماتیک محسوب شود. ولی پس از فربه شدن مفاهیم مردم شناختی، جزء کالبد مردم شناسی تلقی شده و بدون آن، آن علم ناقص تلقی خواهد شد.  در زیست شناسی ملکولی، مفاهیم شیمی و بیوشیمی تکاملی، دیگر به هیچ وجه داده ریزوماتیک نیستند و جزء کالبد آن شده اند. در مباحث فقهی، داده های جامعه شناختی و فلسفه اجتماعی در بخش تدبیرات فقهی – اجتماعی، داده رزوماتیک اند. اما پس از فربه شدن مفاهیم علومی، جزء کالبد مفهوم، واقع خواهد شد. در علم تفسیر، مباحث عمیق زیبایی شناسی ، برای فهم جنبه های زیبایی و فصاحت و بلاغت قرآن، رزوماتیک است، اما آن هم بزودی جزء مفاهیم علم معانی- بیان واقع میشود.

یکی از علل عقب ماندگی کشورهای اسلامی، بی کفایتی دانش ریزوماتیک در بومسازگان معرفت ایشان است.

Quotes

A good doubt, in epistemology and creativity is that breaks the quiescence, and the quiescence is that we thought “All angles of the triangle is 180 degrees” for 2000 years!!

The greatest problem in Epistemology is that: We are not God!! & this is not a problem but so excellent!!

God+Me= Creativity!! That’s all, Like E=mc2

The concepts in human knowledge structure are galaxy-like, Please observe them like galaxies.

There is no dispute among believer to Ibrahim’s religion. Jews, Christians and Muslims both Shia and Sunni all can live together with love, joy, peace and they can love God. The distance among them of divining is thinner than hair.

علم انسانی (علم شناسی) هر  علمی که دربارۀ جان انسان و حیات روحانی یا روانی انسان­ ها بحث کند علم انسانی است. مقصود از جان و پیرامون آن در اینجا آن است که مربوط به انسان و آدمیان باشد. شامل ذهن و  دماغ (ادراک از زاویه عصب شناسی مثلاً) و روان (مانند علم النفس و مباحث روان تنی) احساسات گوناگون (هنرآفرینی و حس زیبا شناختی و…) و پدیده های اجتماعی و احوال آن و تدابیر فردی و خانواده و اجتماع و … پس علم النفس فلسفی و تجربی و عالَم شناسی و فلسفه و منطق و کلام (تقریر و دفاع از عقاید) و معرفت شناسی و جامعه شناسی، فرهنگ شناسی و هر آنچه در این دسته باشد علم انسانی است. اما علم دانشسرایی همواره یک نهاد و یک پدیده ی اجتماعی هم هست.

بهتر است برای تعریف و تمییز علم انسانی از غیر ان بیشتر به مناط و هدف علم انسانی توجه کنیم تا دسته بندی های متداول دانشسرایی امروز. چرا که توجه به آن فاهمه ما را اسیر وضعیت موجود این علوم می کند و روح خلق و ابداع را در ما فشل می­ کند.

موجهیت دانشسرایی (جامعه شناسی معرفت) عبارت است وضعیتی برای نظریه که می توان آن را به مقبولیت نسبی (و غالبی) در جامعه نخبگانی و دانشسرا تعریف کرد. موجهیت دانشسرایی در روش شناسی، سرنوشت شناسی و بازشناسی تعامل علم ساختی نقش بنیادین دارد.

موجهیت دانشسرایی برای خوش بختی نظریه ها خوب است. اما ممکن است زندان اندیشه متعلم و محقق شود. مثلا رویکرد انسان گرایانه  یا پوزیتیویسم منطقی در بسیاری دانشسراهای دنیا زندان افکار شده است.

جستارهای وابسته

علم انسانی اسلامی

تولید علم

 دانسشرا

علم انسانی

علم نارس

نظریه زمینه ای/ داده‌بنیاد؛ روشی برای تولید علم است. در این روش به جای استناد زیاد بر دیدگاه های موجود، بطور خلاقانه به خلق نظریه ی نو و بنیادین و نیز مفاهیم تازه علومی مورد نیاز (اصطلاحات جدید) می پردازیم و گزاره های علومی خود را بر مبنای غایت یا موضوع تدوین می کنیم. این نظریه در برابر  سازواری و ارایه مستندات قابل قبول مسوول است و اما ملزم به موجهیت دانشسرایی نیست و می تواند فقط قابلیت موجه شدن دیر یا زود در  دانشسرا  را داشته باشد. طلوع مهر از این روش بهره فراوان برده است.

این مقاله را بخوانید.