دسته: فرهنگ اصطلاحات معرفت شناسی

اقتضاء متراکم (ش.ش/ جا.ش/ روا.ش) ⇐مقتضی متراکم: بطور کلی علت ناقصه ای است که جزء اخیر آن، بسیار قریب الوقوع باشد. به عبارت دیگر مقتضی، متراکم باشد. اگر این مقتضی متراکم (چه دلیل و چه علت) یک ادراک و فهم باشد برای تولید ادراک دیگر اصطلاحی در معرفت شناسی...

عالم ربانی کسی است که به علوم اسلامی، عالم باشد و حکمت در جان او نشسته و به جنود عقل مجهز و از جنود جهل متبری باشد. عالم ربانی، معلم متعلمین علی سبیل نجات است و به همج رعاء کمک می کند که متعلم علی سبیل نجات شوند. علماء...

حدس(ش.ش) ترکیبی از فعل و انفعال است در ذهن عالم و متعلم (و نه در روع او که آن الهام است) حدس جرقه است و حاصل آن پدیده ای ذهنی و باطنی است که هنوز برهانی نشده است. حدس موتور محرکه خلاقیت و علوم است. Visits: 154

نسخه ی لب دوخته (ش.ش) در برابر «نسخه ی سپهری و رسانه ای» است و عبارت است از نسخه ای که عالم آن را نزد خود همچون راز نگه می دارد و آن را رسانه ای نمی کند. مانند اسراری که نزد ارباب سیر و سلوک و عرفان است...

تنیدگی (ش.ش) وضعیت درهم پیچیده بودن مفاهیم و اضلاع آن در همدیگر است؛ یعنی مفاهیمی که اضلاع مفهوم علومی (و شاید سرنوشت تحول آن ها) به  هم مرتبط است. مثلا مفاهیم جامعه، نقاشی، لوبیا، استروژن، انقلاب کبیر فرانسه، درهم تنیده نیستند. چون اضلاع معرفتی آن به هم اتصال (آشکاری)...