دسته: فرهنگ اصطلاحات معرفت شناسی

1. حسّ مشترک (ش.ش / انسان­ شناسی / فر.ش) قوّه­ ای است از قوای باطنی انسان که ادراکات متکثّر را به نحوی معنادار، انسجام می­ بخشد. این قوّه، ادراکاتی که از  چند مجرای شناختی، فرآهم می آیند را نزد نفس مُدرِک پیوند می دهد و نفس آن را در...

بسیاری از  ارتکازات، در ذهن دانشمندان وجود دارد که به­ طور ناخوداگاه مقبول هستند؛ امّا نمی­ توان آن ها را نظریّه دانست. از جمله مقبولات ارتکازی یا دیدگاه­ های خُفته. مثلاً پیش تر، دانشمندان، مبتلا به این اصل موضوع مبدَّل بودند که «اگر اشیاء سنگین و سبک با هم...

     عقلانیت ایمانی یعنی هماهنگ بودن یک امر با اصول موضوعۀ عقل (بدیهیّات و فطریّاتِ عقل عملی و نظری) و اسلام (متن دین، باورها، ایمان و تجارب دینی) ⇐ عقلانیت ایمانی به عبارت عام تر، عقلانیّت عبارت است از اینکه: یک رفتار، دیدگاه، توصیه، راهکار و… مورد تأیید...

نوفهمی (ش.ش / خلاقیت) تحولی در جهان ذهن و علم است که باعث می­ شود اندیشه­ ای نوین، در ذهن یا ذهن جمعی عالمان شکل گیرد. نوفهمی در حوزه خلاقیت و فلسفه علم مورد بررسی قرار می گیرد.   ♣ جستارهای وابسته ♠مرز دانش ♠ اقسام تحول فهم ♠...

علوم نارس / نیمه کاره (ش.ش / علم شناسی) عبارت اند از همۀ علومی که در کهکشان علومی بشر و دانشسراها و کتابخانه ها وجود دارند، اما علی رغم ضرورت تعامل علم ساختی با سپهر معرفت اسلامی، چنین تعاملی را نداشته اند. علوم انسانی موجود در جهان و نیز...